Ali Babacan ve Mehmet Şimşek Dönemi Ekonomi Nasıl?
Ali Babacan ve Mehmet Şimşek dönemleri kıyaslanmaya başladı. Babacan 12 yıl ekonominin başında yer alırken Şimşek 3 yıl ancak kalabildi. Son dönemde Şimşek'in siyasilerle görünmesi yeniden ekonominin başına geçeceği konusunda tartışmalara sebep oldu. Peki Ali Babacan ve Mehmet Şimşek dönemi karşılaştırıldığında nasıl sonuç verir? İşte detaylar...
11 Mart 2023 - 11:33
Türkiye’de genel seçimlere kısa bir süre kaldı. Partilerin kendilerine yakın ve masa başında kazanacaklarını düşündükleri ittifaklar ile iş birliği yapmaya başladı. Türkiye’nin en önemli seçimi olarak görülen 2023 Cumhurbaşkanlığı ve milletvekili seçimlerine tarihin en büyük katılımı olması bekleniyor.
İttifak ortakları seçim sonrası vekil paylaşımı ve bakanlık kadrolarını paylaşmaya başladı. Millet İttifakı’nda en fazla merak edilen ekonomi yönetiminin kime verileceği. Millet ittifakına yakın kaynaklar Ali Babacan’ın ekonomi yönetimine verileceğini belirtiyor. Aynı zamanda Cumhur ittifakına yakın kaynaklar ise Mehmet Şimşek’in yeniden ekonominin başına geçirileceğini konuşuyor.
Peki Mehmet Şimşek mi, Ali Babacan’mı ekonomi alanında daha verimli işler yaptı. En çok merak edilen kıyaslamalardan birisini sizler için derledik.
Ali Babacan Kimdir?
4 Nisan 1967 tarihinde Ankara'da doğdu. Ailesi aslen Şereflikoçhisar ilçesine bağlı Değirmenyolu köyündendir. 1985'te TED Ankara Koleji'ni birincilikle bitirdi.1989 yılında Orta Doğu Teknik Üniversitesi Endüstri Mühendisliği Bölümü'nden birincilikle mezun oldu (4.00 üzerinden 4.00 ortalama).
1990 yılında Fulbright bursunu kazanarak eğitim için ABD'ye gitti. 1990–1992 yılları arasında Chicago'da bulunan Northwestern Üniversitesi bünyesindeki Kellogg School of Management'da işletme dalında yüksek lisans (MBA) yaptı. Babacan, yüksek lisans çalışmalarında pazarlama, organizasyon ve uluslararası iş idaresi dallarında uzmanlaştı.
1992–1994 yılları arasında Amerika Birleşik Devletleri'nde finans sektörünün üst düzey yöneticilerine danışmanlık yapan özel bir şirkette danışman olarak çalıştı. 1994–2002 yılları arasında Ankara'daki aile şirketinin başına geçti.
Mehmet Şimşek Kimdir?
Mehmet Şimşek 1 Ocak 1967 tarihinde Batman'ın (o yıllarda Mardin'in) Gercüş ilçesinin küçük bir köyü olan Arıca'da(Kefre) sekiz çocuklu ve geçimlik tarım yapan Kürt bir ailenin en küçük çocuğu olarak doğdu. Babasının adı Hasan, annesinin adı Mehdiye'dir. Anne ve babası Türkçe bilmemektedir ve dört abisi, dört de ablası vardır. 5 yaşındayken annesi vefat etti. Ablaları dönemin şartlarından dolayı eğitim alamamışlardı.
lkokulun ilk iki yılını köyünde okudu. Fakat abisi Nazmi öğretmen olduğu için ilkokul eğitiminin geri kalanını onun öğretmenlik yaptığı Batman'da bitirdi ve Türkçe konuşmayı ilkokulda öğrendi. Ortaokul ve lise eğitimini Gercüş'te tamamladı. Ardından üniversite eğitimini alabilmek için Ankara'ya gitti ve 1988 yılında Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi iktisat bölümünden dönem ikincisi olarak mezun oldu. Aynı fakültede yaklaşık bir yıl araştırma görevlisi olarak çalıştı. Etibank bursu ile yüksek lisans eğitimi için İngiltere'ye gitti. Yüksek lisansını Exeter Üniversitesi'nde tamamladı. İngiltere'de bulunduğu dönemde babası öldü. Finans ve ekonomi dalında yüksek lisans derecesini almaya hak kazandıktan sonra Türkiye'ye geri döndü.
ALİ BABACAN DÖNEMİ EKONOMİ
Ali Babacan Ak Parti iktidarının ( 2003-2009 maliye bakanı, 2011-2015 ekonomiden sorumlu başbakan yrd.) 12 yılında ekonomiyi yönetmiştir. Babacan’ın ekonomiyi yönettiği dönem borçlanma dönemi olmuş, Cumhuriyet tarihi boyunca 80 yılda 129 milyar dolar olan dış borcu, 11 yılda iki katından fazla 270 milyar dolar ilave ile 400 milyar dolara çıktı. Döneminde dış ticaret açığı yıllık 30 milyar dolardan ortalama 80 milyar dolara çıktı. Döneminde, iç pazarda satılan üç arabadan ikisi, toplamda en az beş milyon ithal otomobil satılmıştır.
Cep telefonundan-bilgisayara, gıdadan–giyime Türkiye ithal cenneti haline geldi.
Yabancılardan dış borç (270 milyar dolar) alınmış, bu parayla yine onların fabrikalarından otomobil(en az 150 milyar dolar) alınmıştır. Yabancı hem borç verip faiz aldı, verdikleri para ile de bize otomobil ve yedek parça satarak fabrikalarını kurdular ve çalıştırdılar.
2002 yılı Eylül ayı sonunda 15 milyon adet olan toplam kredi kartı sayısı, izleyen dönemdeki hızlı artışla haziran 2009 itibariyle 50 milyon, 2015 itibarı ile 60 milyona ulaştı.
Vadeleri 20 yıla kadar çıkan konut, araç gibi diğer birtakım tüketici kredileri ile sonuç olarak 2002’de toplam 6.7 milyar lira olan hane halkı borcu, 2015 sonunda 500 milyar liraya yükseldi.
MEHMET ŞİMŞEK DÖNEMİ EKONOMİ
Foreign Policy, Şimşek'i dünyanın en etkili 500 kişisi arasında göstermişti.
Mehmet Şimşek 29 Ağustos 2007 - 1 Mayıs 2009,
Kasım 2002’de kabinede ekonomi ve hazineden sorumlu devlet bakanı görevini üstlenen şu anda ise DEVA Partisi Genel Başkanlığı görevini yürüten Ali Babacan’ın göreve geldiği dönemde Türkiye’de GSYH 238,4 milyar $ seviyesindeydi. Ali Babacan’ın görevi devrettiği 2007 yılında ise Türkiye’de milli gelir 2002 yılına göre 2,8 katına çıktı ve 675,8 milyar $’a yükseldi. Mehmet Şimşek’in görev aldığı 2008 yılında yine artış göstererek 764,3 milyar $ seviyesine çıkan milli hasıla, 2009’da yaşanan küresel kriz ile beraber Ali Babacan’ın tekrardan göreve geldiği 2009 yılında %4,8’lik düşüşle 644,6 seviyesine düştü. GSYH, bakanlığı Zafer Çağlayan’ın üstlendiği 2013 yılında ise en yüksek seviyesine çıktı. 2014 yılında Nihat Zeybekci’nin döneminde 934’2 milyar $ olan milli hasıla yıllar içerisinde düşüş göstererek Berat Albayrak’ın göreve geldiği 2018 yılında 771,3, 2019 yılında ise 754,3 milyar $ seviyesine geriledi.
Dünya Bankası’nın son 18 yıldaki kişi başına düşen yıllık milli gelir verileri incelendiğinde, 2002 yılından 2014 yılına kadar 2009 haricinde sürekli bir artış söz konusu ve 2014 yılında Nihat Zeybekci’nin ekonomi bakanı olduğu dönemde de kişi başına düşen milli gelir yıllık 12.096 $ ile en yüksek seviyede. Eski T.C Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın görev yaptığı 2019 yılında ise 9.042 $ ile son 10 yılın en düşük seviyesinde kişi başına düşen GSYH. 2020 yılında yaşanan pandemi, enflasyon ve TL’nin değer kaybı neticesinde bu göstergenin yıl sonunda 8.000 $ seviyelerine gerileyeceği de tahmin edilmekte.
TL Yabancı Para Birimleri Karşısında Son Yıllarda Değer Kaybediyor
Kasım 2002’den bu yana TL’nin yabancı para birimleri karşısındaki performansı incelendiğinde Ali Babacan’ın bakan olarak göreve geldiği gün 1 doların 1,37 TL olduğu, görevden ayrıldığı gün ise 1,33 TL olduğu görülmekte. Mehmet Şimşek’in döneminde ise $/TL 1,33 seviyesinden, 1,59 seviyesine yükselmiş. Ali Babacan’ın tekrar göreve geldiği dönemde TL’nin bir dönem dolar karşısında değer kazansa da Temmuz 2011’de $/TL 1,63 seviyesine çıkmış. Zafer Çağlayan’ın bakanlık görevden ayrıldığı dönem ise TL dolar karşısında %21,6 değer kaybederek 2,08 seviyesini görmüş.
Ardından Nihat Zeybekci’nin bakanlık yaptığı ilk dönemde 2,08’den 2,87’ye çıkan dolar, 2. döneminde ise 2,99 seviyesinden 4,71 seviyesine yükseldi. Nihat Zeybekci’nin bakanlık yaptığı ilk dönemde TL dolar karşısında %27,5, ikinci döneminde de %36,5’lik değer kaybı yaşadı. T.C. Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak döneminde ise TL dolar karşısında %42,5 değer kaybetti ve $/TL 4,71’den 8,19’a yükseldi.
Kasım 2002’den bu yana aylık ortalama $/TL değerleri ise aşağıdaki şekilde:
TL’nin yabancı para birimlerden euroya göre de yıllar içerisindeki performansı dolara benzer fakat euro dolara göre daha da değerli bir para birimi olduğundan kurlar da daha yüksek seviyede. 2011 yılına kadar neredeyse aynı seviyede devam eden €/TL’de TL’nin performans düşüklüğü 2013 yılından sonra başlıyor. Kasım 2002’de 1,6 seviyelerinde seyreden €/TL Ali Babacan’ın bakan olduğu dönemde 1,79’a yükseldi. Ardından Mehmet Şimşek’in görev süresinde 2,23 seviyelerini gören €/TL, Ali Babacan’ın 2. Döneminde bir süre 1,9’a kadar geriledi fakat görev süresi dolduğu günlerde 2,34 TL seviyesindeydi. Zafer Çağlayan’ın görev süresinde Euro karşısında %17,6 değer kaybederek 2,84’e yükselen TL, Nihat Zeybekci’nin ilk döneminde %7, ikinci döneminde ise %39,6 değer kaybederek 10 Temmuz 2018’de 5,53 TL seviyesine ulaştı. Eski Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın görev süresinde de Türk Lirası, euro karşısında %43,2 değer kaybetti ve 5,53 seviyesinden, 9,73 seviyesine yükseldi.
TÜİK’in açıklamış olduğu enflasyon oranları aylık bazda incelendiğinde Ali Babacan’ın ilk görev süresinde aylık enflasyon oranı ortalama %13,2, Mehmet Şimşek döneminde %9,4, Ali Babacan’ın 2. döneminde %6,8, Zafer Çağlayan’ın döneminde %8,1, Nihat Zeybekci döneminde %8,2, Mustafa Elitaş döneminde %8, Nihat Zeybekci’nin 2. döneminde %10,3, Berat Albayrak’ın döneminde ise enflasyon oranı aylık ortalama %15,4 seviyesindeydi.
2002’den bu yana enflasyon oranı en yüksek olan aylar ise 2001 krizinin ardından AK Parti’nin iktidara geldiği ilk yıllara ait.
li Babacan’ın görev yaptığı Kasım 2002 ile Ekim 2003 yılları arası enflasyonun en yüksek açıklandığı aylar. Onun ardından ise en önemli gündem maddelerinden olan enflasyonun en yüksek açıklandığı aylar Berat Albayrak’ın dönemine yani 2018 yıl sonuna ve 2019’un başındaki aylara ait. 2002 ve 2003 yılında %30 seviyelerinden ay ay düşüş gösteren enflasyon oranları hariç tutulduğunda, en yüksek açıklanan enflasyon oranı %25,24 ile Ekim 2018’e ait.
n düşük enflasyon oranının açıklandığı aylar ise Ali Babacan’ın 2. Bakanlık dönemindeki 2011’in ilk 4 ayına ait. Son 216 ayda en düşük enflasyon %3,99 ile Şubat 2011’de Ali Babacan döneminde açıklandı.
İşsizlik Oranları ve İşsiz Sayısı Nasıl Değişti?
Dolar/TL, enflasyon, faiz oranları gibi birçok konunun yanı sıra Türkiye’nin gündeminin en ön sıralarında yer alan konuların başında işsizlik geliyor. Özellikle 2018 yılındaki döviz krizi ardından gelişen enflasyon ve işsizlik oranı artışlarından sonra 2020 yılında yaşanan küresel COVID-19 salgını da işsizlik oranlarını ve bu konu hakkındaki tartışmaları tetikledi. Son dönemlerde işsizlik oranlarıyla beraber hem siyasiler hem de bilim insanları tarafından konuşulan bir konu da geniş tanımlı işsizlikti. Biz de bu sebeple 2002’den bu yana bakanlık dönemlerine göre işsizlik verilerini geniş çaplı inceledik.
2002 yılından bu yana işsizlik oranının en yüksek olduğu aylar Ekonomi ve Hazineden Sorumlu Devlet Bakanı Mehmet Şimşek’in görevde bulunduğu 2009’un ilk aylarına ve Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın görevde olduğu 2019’un ilk ayları. İşsizlik oranının en düşük seviyede olduğu aylar ise Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan dönemine, 2012’nin yaz aylarına ait.
Geniş tanımlı işsizlik iş aramayıp çalışmaya hazır olanlar ve mevsimlik çalışanların da işgücüne dahil edilmesiyle hesaplanan bir gösterge. TÜİK’in 2002’den bu yana açıkladığı işgücü istatistiklerle hesaplanan geniş tanımlı işsizliğin en yüksek seviyeye çıktığı aylar ise yaklaşık %25 ile Berat Albayrak’ın bakanlık görevini üstlendiği Nisan, Mayıs ve Haziran 2020’ye ait. Bu oranın bu kadar yükselmesinin en önemli sebepleri olarak da işgücüne dahil olmayan nüfusun oldukça o aylarda oldukça artış göstermesi ve COVID-19 salgını sebebiyle alınan önlemler gösterilebilir.
AK Parti’nin iktidara geldiği Kasım 2002’den bu yana 5 ekonomi 1 de hazine ve maliye bakanı görev yaptı. Bu bakanlar ve görev süreleri aşağıdaki gibidir;
Ali Babacan 18 Kasım 2002 - 29 Ağustos 2007,
Mehmet Şimşek 29 Ağustos 2007 - 1 Mayıs 2009,
Ali Babacan 1 Mayıs 2009 – 6 Temmuz 2011,
Mehmet Zafer Çağlayan 6 Temmuz 2011 - 25 Aralık 2013,
Nihat Zeybekci 25 Aralık 2013 - 24 Kasım 2015,
Mustafa Elitaş 24 Kasım 2015 - 24 Mayıs 2016,
Nihat Zeybekci 24 Mayıs 2016 - 10 Temmuz 2018,
Berat Albayrak 10 Temmuz 2018 - 9 Kasım 2020.
İttifak ortakları seçim sonrası vekil paylaşımı ve bakanlık kadrolarını paylaşmaya başladı. Millet İttifakı’nda en fazla merak edilen ekonomi yönetiminin kime verileceği. Millet ittifakına yakın kaynaklar Ali Babacan’ın ekonomi yönetimine verileceğini belirtiyor. Aynı zamanda Cumhur ittifakına yakın kaynaklar ise Mehmet Şimşek’in yeniden ekonominin başına geçirileceğini konuşuyor.
Peki Mehmet Şimşek mi, Ali Babacan’mı ekonomi alanında daha verimli işler yaptı. En çok merak edilen kıyaslamalardan birisini sizler için derledik.
Ali Babacan Kimdir?
4 Nisan 1967 tarihinde Ankara'da doğdu. Ailesi aslen Şereflikoçhisar ilçesine bağlı Değirmenyolu köyündendir. 1985'te TED Ankara Koleji'ni birincilikle bitirdi.1989 yılında Orta Doğu Teknik Üniversitesi Endüstri Mühendisliği Bölümü'nden birincilikle mezun oldu (4.00 üzerinden 4.00 ortalama).
1990 yılında Fulbright bursunu kazanarak eğitim için ABD'ye gitti. 1990–1992 yılları arasında Chicago'da bulunan Northwestern Üniversitesi bünyesindeki Kellogg School of Management'da işletme dalında yüksek lisans (MBA) yaptı. Babacan, yüksek lisans çalışmalarında pazarlama, organizasyon ve uluslararası iş idaresi dallarında uzmanlaştı.
1992–1994 yılları arasında Amerika Birleşik Devletleri'nde finans sektörünün üst düzey yöneticilerine danışmanlık yapan özel bir şirkette danışman olarak çalıştı. 1994–2002 yılları arasında Ankara'daki aile şirketinin başına geçti.
Mehmet Şimşek Kimdir?
Mehmet Şimşek 1 Ocak 1967 tarihinde Batman'ın (o yıllarda Mardin'in) Gercüş ilçesinin küçük bir köyü olan Arıca'da(Kefre) sekiz çocuklu ve geçimlik tarım yapan Kürt bir ailenin en küçük çocuğu olarak doğdu. Babasının adı Hasan, annesinin adı Mehdiye'dir. Anne ve babası Türkçe bilmemektedir ve dört abisi, dört de ablası vardır. 5 yaşındayken annesi vefat etti. Ablaları dönemin şartlarından dolayı eğitim alamamışlardı.
lkokulun ilk iki yılını köyünde okudu. Fakat abisi Nazmi öğretmen olduğu için ilkokul eğitiminin geri kalanını onun öğretmenlik yaptığı Batman'da bitirdi ve Türkçe konuşmayı ilkokulda öğrendi. Ortaokul ve lise eğitimini Gercüş'te tamamladı. Ardından üniversite eğitimini alabilmek için Ankara'ya gitti ve 1988 yılında Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi iktisat bölümünden dönem ikincisi olarak mezun oldu. Aynı fakültede yaklaşık bir yıl araştırma görevlisi olarak çalıştı. Etibank bursu ile yüksek lisans eğitimi için İngiltere'ye gitti. Yüksek lisansını Exeter Üniversitesi'nde tamamladı. İngiltere'de bulunduğu dönemde babası öldü. Finans ve ekonomi dalında yüksek lisans derecesini almaya hak kazandıktan sonra Türkiye'ye geri döndü.
ALİ BABACAN DÖNEMİ EKONOMİ
Ali Babacan Ak Parti iktidarının ( 2003-2009 maliye bakanı, 2011-2015 ekonomiden sorumlu başbakan yrd.) 12 yılında ekonomiyi yönetmiştir. Babacan’ın ekonomiyi yönettiği dönem borçlanma dönemi olmuş, Cumhuriyet tarihi boyunca 80 yılda 129 milyar dolar olan dış borcu, 11 yılda iki katından fazla 270 milyar dolar ilave ile 400 milyar dolara çıktı. Döneminde dış ticaret açığı yıllık 30 milyar dolardan ortalama 80 milyar dolara çıktı. Döneminde, iç pazarda satılan üç arabadan ikisi, toplamda en az beş milyon ithal otomobil satılmıştır.
Cep telefonundan-bilgisayara, gıdadan–giyime Türkiye ithal cenneti haline geldi.
Yabancılardan dış borç (270 milyar dolar) alınmış, bu parayla yine onların fabrikalarından otomobil(en az 150 milyar dolar) alınmıştır. Yabancı hem borç verip faiz aldı, verdikleri para ile de bize otomobil ve yedek parça satarak fabrikalarını kurdular ve çalıştırdılar.
2002 yılı Eylül ayı sonunda 15 milyon adet olan toplam kredi kartı sayısı, izleyen dönemdeki hızlı artışla haziran 2009 itibariyle 50 milyon, 2015 itibarı ile 60 milyona ulaştı.
Vadeleri 20 yıla kadar çıkan konut, araç gibi diğer birtakım tüketici kredileri ile sonuç olarak 2002’de toplam 6.7 milyar lira olan hane halkı borcu, 2015 sonunda 500 milyar liraya yükseldi.
MEHMET ŞİMŞEK DÖNEMİ EKONOMİ
Foreign Policy, Şimşek'i dünyanın en etkili 500 kişisi arasında göstermişti.
Mehmet Şimşek 29 Ağustos 2007 - 1 Mayıs 2009,
Kasım 2002’de kabinede ekonomi ve hazineden sorumlu devlet bakanı görevini üstlenen şu anda ise DEVA Partisi Genel Başkanlığı görevini yürüten Ali Babacan’ın göreve geldiği dönemde Türkiye’de GSYH 238,4 milyar $ seviyesindeydi. Ali Babacan’ın görevi devrettiği 2007 yılında ise Türkiye’de milli gelir 2002 yılına göre 2,8 katına çıktı ve 675,8 milyar $’a yükseldi. Mehmet Şimşek’in görev aldığı 2008 yılında yine artış göstererek 764,3 milyar $ seviyesine çıkan milli hasıla, 2009’da yaşanan küresel kriz ile beraber Ali Babacan’ın tekrardan göreve geldiği 2009 yılında %4,8’lik düşüşle 644,6 seviyesine düştü. GSYH, bakanlığı Zafer Çağlayan’ın üstlendiği 2013 yılında ise en yüksek seviyesine çıktı. 2014 yılında Nihat Zeybekci’nin döneminde 934’2 milyar $ olan milli hasıla yıllar içerisinde düşüş göstererek Berat Albayrak’ın göreve geldiği 2018 yılında 771,3, 2019 yılında ise 754,3 milyar $ seviyesine geriledi.
Dünya Bankası’nın son 18 yıldaki kişi başına düşen yıllık milli gelir verileri incelendiğinde, 2002 yılından 2014 yılına kadar 2009 haricinde sürekli bir artış söz konusu ve 2014 yılında Nihat Zeybekci’nin ekonomi bakanı olduğu dönemde de kişi başına düşen milli gelir yıllık 12.096 $ ile en yüksek seviyede. Eski T.C Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın görev yaptığı 2019 yılında ise 9.042 $ ile son 10 yılın en düşük seviyesinde kişi başına düşen GSYH. 2020 yılında yaşanan pandemi, enflasyon ve TL’nin değer kaybı neticesinde bu göstergenin yıl sonunda 8.000 $ seviyelerine gerileyeceği de tahmin edilmekte.
TL Yabancı Para Birimleri Karşısında Son Yıllarda Değer Kaybediyor
Kasım 2002’den bu yana TL’nin yabancı para birimleri karşısındaki performansı incelendiğinde Ali Babacan’ın bakan olarak göreve geldiği gün 1 doların 1,37 TL olduğu, görevden ayrıldığı gün ise 1,33 TL olduğu görülmekte. Mehmet Şimşek’in döneminde ise $/TL 1,33 seviyesinden, 1,59 seviyesine yükselmiş. Ali Babacan’ın tekrar göreve geldiği dönemde TL’nin bir dönem dolar karşısında değer kazansa da Temmuz 2011’de $/TL 1,63 seviyesine çıkmış. Zafer Çağlayan’ın bakanlık görevden ayrıldığı dönem ise TL dolar karşısında %21,6 değer kaybederek 2,08 seviyesini görmüş.
Ardından Nihat Zeybekci’nin bakanlık yaptığı ilk dönemde 2,08’den 2,87’ye çıkan dolar, 2. döneminde ise 2,99 seviyesinden 4,71 seviyesine yükseldi. Nihat Zeybekci’nin bakanlık yaptığı ilk dönemde TL dolar karşısında %27,5, ikinci döneminde de %36,5’lik değer kaybı yaşadı. T.C. Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak döneminde ise TL dolar karşısında %42,5 değer kaybetti ve $/TL 4,71’den 8,19’a yükseldi.
Kasım 2002’den bu yana aylık ortalama $/TL değerleri ise aşağıdaki şekilde:
TL’nin yabancı para birimlerden euroya göre de yıllar içerisindeki performansı dolara benzer fakat euro dolara göre daha da değerli bir para birimi olduğundan kurlar da daha yüksek seviyede. 2011 yılına kadar neredeyse aynı seviyede devam eden €/TL’de TL’nin performans düşüklüğü 2013 yılından sonra başlıyor. Kasım 2002’de 1,6 seviyelerinde seyreden €/TL Ali Babacan’ın bakan olduğu dönemde 1,79’a yükseldi. Ardından Mehmet Şimşek’in görev süresinde 2,23 seviyelerini gören €/TL, Ali Babacan’ın 2. Döneminde bir süre 1,9’a kadar geriledi fakat görev süresi dolduğu günlerde 2,34 TL seviyesindeydi. Zafer Çağlayan’ın görev süresinde Euro karşısında %17,6 değer kaybederek 2,84’e yükselen TL, Nihat Zeybekci’nin ilk döneminde %7, ikinci döneminde ise %39,6 değer kaybederek 10 Temmuz 2018’de 5,53 TL seviyesine ulaştı. Eski Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın görev süresinde de Türk Lirası, euro karşısında %43,2 değer kaybetti ve 5,53 seviyesinden, 9,73 seviyesine yükseldi.
TÜİK’in açıklamış olduğu enflasyon oranları aylık bazda incelendiğinde Ali Babacan’ın ilk görev süresinde aylık enflasyon oranı ortalama %13,2, Mehmet Şimşek döneminde %9,4, Ali Babacan’ın 2. döneminde %6,8, Zafer Çağlayan’ın döneminde %8,1, Nihat Zeybekci döneminde %8,2, Mustafa Elitaş döneminde %8, Nihat Zeybekci’nin 2. döneminde %10,3, Berat Albayrak’ın döneminde ise enflasyon oranı aylık ortalama %15,4 seviyesindeydi.
2002’den bu yana enflasyon oranı en yüksek olan aylar ise 2001 krizinin ardından AK Parti’nin iktidara geldiği ilk yıllara ait.
li Babacan’ın görev yaptığı Kasım 2002 ile Ekim 2003 yılları arası enflasyonun en yüksek açıklandığı aylar. Onun ardından ise en önemli gündem maddelerinden olan enflasyonun en yüksek açıklandığı aylar Berat Albayrak’ın dönemine yani 2018 yıl sonuna ve 2019’un başındaki aylara ait. 2002 ve 2003 yılında %30 seviyelerinden ay ay düşüş gösteren enflasyon oranları hariç tutulduğunda, en yüksek açıklanan enflasyon oranı %25,24 ile Ekim 2018’e ait.
n düşük enflasyon oranının açıklandığı aylar ise Ali Babacan’ın 2. Bakanlık dönemindeki 2011’in ilk 4 ayına ait. Son 216 ayda en düşük enflasyon %3,99 ile Şubat 2011’de Ali Babacan döneminde açıklandı.
İşsizlik Oranları ve İşsiz Sayısı Nasıl Değişti?
Dolar/TL, enflasyon, faiz oranları gibi birçok konunun yanı sıra Türkiye’nin gündeminin en ön sıralarında yer alan konuların başında işsizlik geliyor. Özellikle 2018 yılındaki döviz krizi ardından gelişen enflasyon ve işsizlik oranı artışlarından sonra 2020 yılında yaşanan küresel COVID-19 salgını da işsizlik oranlarını ve bu konu hakkındaki tartışmaları tetikledi. Son dönemlerde işsizlik oranlarıyla beraber hem siyasiler hem de bilim insanları tarafından konuşulan bir konu da geniş tanımlı işsizlikti. Biz de bu sebeple 2002’den bu yana bakanlık dönemlerine göre işsizlik verilerini geniş çaplı inceledik.
2002 yılından bu yana işsizlik oranının en yüksek olduğu aylar Ekonomi ve Hazineden Sorumlu Devlet Bakanı Mehmet Şimşek’in görevde bulunduğu 2009’un ilk aylarına ve Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın görevde olduğu 2019’un ilk ayları. İşsizlik oranının en düşük seviyede olduğu aylar ise Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan dönemine, 2012’nin yaz aylarına ait.
Geniş tanımlı işsizlik iş aramayıp çalışmaya hazır olanlar ve mevsimlik çalışanların da işgücüne dahil edilmesiyle hesaplanan bir gösterge. TÜİK’in 2002’den bu yana açıkladığı işgücü istatistiklerle hesaplanan geniş tanımlı işsizliğin en yüksek seviyeye çıktığı aylar ise yaklaşık %25 ile Berat Albayrak’ın bakanlık görevini üstlendiği Nisan, Mayıs ve Haziran 2020’ye ait. Bu oranın bu kadar yükselmesinin en önemli sebepleri olarak da işgücüne dahil olmayan nüfusun oldukça o aylarda oldukça artış göstermesi ve COVID-19 salgını sebebiyle alınan önlemler gösterilebilir.
AK Parti’nin iktidara geldiği Kasım 2002’den bu yana 5 ekonomi 1 de hazine ve maliye bakanı görev yaptı. Bu bakanlar ve görev süreleri aşağıdaki gibidir;
Ali Babacan 18 Kasım 2002 - 29 Ağustos 2007,
Mehmet Şimşek 29 Ağustos 2007 - 1 Mayıs 2009,
Ali Babacan 1 Mayıs 2009 – 6 Temmuz 2011,
Mehmet Zafer Çağlayan 6 Temmuz 2011 - 25 Aralık 2013,
Nihat Zeybekci 25 Aralık 2013 - 24 Kasım 2015,
Mustafa Elitaş 24 Kasım 2015 - 24 Mayıs 2016,
Nihat Zeybekci 24 Mayıs 2016 - 10 Temmuz 2018,
Berat Albayrak 10 Temmuz 2018 - 9 Kasım 2020.
FACEBOOK YORUMLAR